Noardeast-Fryslân

Is uw kind een “herfstkind”, geboren in oktober, november of december (ongeveer 25% van de kinderen). En gaat uw kind in het nieuwe schooljaar nogmaals naar groep 2 van de basisschool? De leerkracht zal u waarschijnlijk verteld hebben, dat daar niets aan te doen is; dat kinderen die na 1 oktober geboren zijn hun kleutertijd op school moeten verlengen, omdat je nu eenmaal niet met 5 jaar naar groep 3 kunt gaan. Meestal wordt daar aan toegevoegd, dat het kind van 5 daar “sociaal-emotioneel nog niet aan toe is”. En daar sta je dan met je kind, dat al wil rekenen, letters tekent en probeert te lezen.

Nu kunnen er natuurlijk gegronde redenen zijn waarom een kind langer over de kleutergroepen doet, bijvoorbeeld wanneer de ontwikkeling van het kind stagneert. Maar in dat geval heeft de leerkracht u daar tijdig en regelmatig van op de hoogte gehouden en kan hij/zij goed uitleggen wat het probleem is. In goed overleg met u als ouders is het natuurlijk prima, dat uw kind dan extra tijd krijgt voor zijn/haar basisschoolloopbaan. Er worden dan handelingsplannen opgesteld, gericht op een betere ontwikkeling van uw kind en om te voorkomen, dat dezelfde werkjes nog eens gemaakt moeten worden.

Regelingen
Maar vaker komt het voor, dat er geen problemen zijn. De school hanteert de welbekende 1-oktober regeling. D.w.z. dat herfstkinderen “late leerlingen” zijn die moeten “doorkleuteren”.
De peildatum van 1 oktober bestaat al ruim 20 jaar niet meer. Hij is afgeschaft bij de invoering van de basisschool in 1985. Het hanteren van deze peildatum is daarom in strijd met de wet.
In groep 2 blijven, staat gelijk aan doubleren of zittenblijven en een kind dat het overkomt, valt onder het achterstanden-beleid van de gemeente. De Wet op het Primair Onderwijs (WPO) schrijft namelijk voor dat het kind recht heeft op een ononderbroken ontwikkeling en dat de basisschool doorlopen moet kunnen worden binnen acht jaar (WPO art.8, lid 7 sub b). Dat betekent dus, dat een kind de kleutergroepen in maximaal twee jaar moet doorlopen.
Bij de contacten met scholen hanteert de inspectie de volgende vuistregel. Kinderen
die voor 1 januari gestart zijn op school, zouden in beginsel aan het einde van het schooljaar door moeten stromen naar groep 2 en een jaar later naar groep 3.

Belangen
Het vreemde is, dat veel scholen niet op de hoogte zijn van deze peildatum 31 december. Er zijn zelfs schoolbesturen, die nog steeds 1 oktober aanhouden Je kunt je afvragen of ze dit doen, omdat ook zij niet goed geïnformeerd zijn.
Er kunnen tegenstrijdige belangen in het spel zijn. Sommige scholen worstelen met het leerlingenaantal en het aantal formatieplaatsen, dat daar op gebaseerd is. Hoe langer een kind op school ingeschreven staat, hoe langer hij/zij meetelt voor het aantal leerkrachturen (de formatie). Er wordt dan gegoocheld ten koste van het kind.
Een te laag leerlingenaantal is natuurlijk een reëel probleem, maar geeft scholen niet de vrijheid in strijd met de wet te handelen.

Gevolgen
Uit onderzoek blijkt, dat een te lang verblijf in de onderbouw niet zonder risico's is voor de ontwikkeling van een kind. Frustraties en demotivatie kunnen het gevolg zijn en die beïnvloeden de leerprestaties.
Kinderen moeten niet blijven zitten op grond van hun geboortedatum. Zij hebben er recht op dat beslissingen over doorstroming naar de volgende groep gemaakt worden op basis van hun eigen, individuele ontwikkeling.
Hoewel u ervan uit zou moeten kunnen gaan dat het zo is, snijdt “De skoalle sil it wol witte” dus niet altijd hout. Ook voor de schoolloopbaan van uw kind bent u als ouder eindverantwoordelijk. De school geeft u misschien het gevoel een “lastige ouder” te zijn, als u dit soort zaken naar voren brengt. Maar eerder dan lastig, bent u in dat geval een verantwoordelijke ouder, die gerespecteerd dient te worden.

Jolanda Rötert
SP – Noordoost Fryslân.